Belichting

Meten = weten…..simpel, toch?
De ingebouwde belichtingsmeter van een digitale fotocamera meet in het zichtbare licht.
Dus wat je meet, is voor infrarood fotografie niet zo heel erg bruikbaar…

Ook al laat je een camera ombouwen tot infrarood camera; je blijft zitten met een belichtingsmeter die bedoeld is voor het meten van zichtbaar licht.
Infraroodfotografie mag dan bij een aantal mensen heel populair zijn; een camerafabrikant houdt er, wat betreft belichtingsmeters voor consumentencamera’s, geen rekening mee.
Conclusie: ik kan bij infrarood fotografie niet zonder meer vertrouwen op de ingebouwde belichtingsmeter van mijn camera.

Het is in de praktijk een beetje ‘vallen en opstaan’ bij het goed belichten van infrarood foto’s.
Ik moet het grotendeels zelf maar een beetje inschatten omdat het infrarood licht niet zichtbaar is…ik kan er wel van uitgaan dat bij veel zonlicht ook veel infrarood licht is, maar het is niet vooraf goed meetbaar.
En daarom is het werken met een voorzetfilter zo beperkt:
Na een langdurige belichting (van soms 10 tot 30 seconden) kan het resultaat nét niet goed zijn.
Dan dus belichtingstijd aanpassen en weer opnieuw proberen…en maar hopen dat de licht omstandigheden een beetje hetzelfde blijven…
Geluk (en geduld!!) spelen hier dus een belangrijke rol.

Met een voor infrarood omgebouwde camera kan je gebruik maken van veel korte sluitertijden omdat het blokeringsfilter voor infrarood licht (het “Hot-Mirror”-filter) is vervangen door een filter voor zichtbaar licht.
In praktijk kan ik bijna dezelfde snelle sluitertijden gebruiken als bij “gewone” fotografie.
Dat betekent dat ik veel eerder kan zien of ik aanpassingen moet maken.
En dus kan ik veel sneller (makkelijker) tot een acceptabel resultaat komen.

In de praktijk blijkt dat ik (met een omgebouwde camera én in direct zonlicht) zo’n 1 a 2 stops moet overbelichten om een correcte belichting in infrarood te maken.
Belichten bij infrarood fotografie blijkt hoofdzakelijk een kwestie van schieten en histogram controle.
Nog even afgezien van de discussie wat nu eigenlijk een correcte belichting is…creatief gezien. 

Mijn camera ondersteunt ook weergave van het histogram in RGB-modus (ipv helderheids-modus).
Daarmee kan ik met ‘Live-View’ ook vóóraf het rode kanaal controleren op overbelichting.

Zichtbaar licht fluctueert in sterkte en in hoeverre dit in infrarood rechtevenredig is, is mij niet bekend.
Wel heb ik gemerkt dat infrarood licht in schaduw niet zo sterk terugloopt als zichtbaar licht.
In direct zonlicht moet ik zo’n 1 tot 2 stops óver belichten; in schaduw juist weer ónder belichten….

Ik heb zelf nog geen definitieve standaard voor over/onderbelichting kunnen vinden die corrigeert voor dit “probleem”.
Voorlopig gebruik ik meerdere belichtingen via ‘automatische bracketing’ van 3 foto’s met 1 stop verschil.
Daarbij controleer ik na elke serie of het rode RGB-kanaal niet overbelicht is.
Zo nodig pas ik de belichting wat aan en schiet een nieuwe serie.
Voor direct zonlicht (ongeveer): 0EV +1EV en +2EV
Voor schaduw (ongeveer) -2EV, -1EV en 0 EV
Lekker genuanceerd en met veel precisie, hé?….daar heb je nog eens wat aan!